زنگان-کانون وبلاگ نویسان جوان زنجان

وبلاگ" نامه های حوزوی" نوشت

ماه رمضان فرصتی برای تبلیغ مسائل اسلامی است، در این ماه مردم تمایل بیشتری به مسائل دینی دارند و فرصتی برای طلبه ها ایجاد میشود تا آنها در راستای انجام وظیفه خود گامی بردارند، اما براستی آیا همه طلبه ها به تبلیغ میروند؟ طلبه ها برای تبلیغ به کجاها میروند؟ مکان های مختلف چه ویژه گیهایی تبلیغی دارند؟

تبلیغ اجباری یا اختیاری؟ حوزه علمیه هیچ اجبار قانونی برای اعزام طلبه ها برای تبلیغ ندارد از این رو طلبه ها بر اساس دیدگاه خود اختیار دارند به تبلیغ بروند یا نروند، اما چند نکته طلبه ها را برای تبلیغ ترغیب میکند، اول آنکه بسیاری از طلبه ها تبلیغ را وظیفه ای اسلامی برای خود میدانند و اساسا معتقدند که از اول ورود به حوزه دنبال تبلیغ اسلام بوده اند از این رو این مسئله میتواند انگیزه اصلی برای تبلیغ باشد، نکته دوم اینکه بخشی از درآمدهای مالی طلبه ها از طریق کمک های مردمی در ایام تبلیغی است از این رو طلبه هایی که درآمدی بغیر از تبلیغ ندارند طبیعتا تمایل بیشتری به تبلیغ خواهند داشت، البته برخی از طلبه ها هم اهمیت چندانی به کمک های مالی مردم نمیدهند و اولویت اولشان در تبلیغ مسائل مالی نیست، حوزه علمیه نیز مشوق هایی را برای مبلغین در نظر میگیرد تا تعداد بیشتری از طلبه ها به تبلیغ بروند، برخی از طلبه های جوان علاقه ای به اینگونه تبلیغ های سنتی ندارند.

مکان های تبلیغ:

1-مساجد شهری: مساجد شهری از مراکز تبلیغی است که در ماه رمضان به حیات کم رمق آنها نفسی دمیده میشود بسیاری از مساجد شهری امام جماعت ثابت دارند از این رو طلبه هایی که از قم به تبلیغ میروند یا باید خیلی خوش شانس باشند یا اینکه توانایی بالایی داشته باشند تا بتوانند در شهر، مسجدی را در شهر انتخاب کنند، ارتباط داشتن با مسئولین سازمان تبلیغات، یا هیات امنای مسجد یا فرد بانفوذی در شهر میتواند در این راستا کارساز باشد، البته مسئله آنجاست که بغیر از بافت سنتی شهرها،  در مناطق دیگر مردم چندان در مساجد حاضر نمیشوند و برخی از حاضرین نیز بعد از نماز جماعت مسجد را ترک میکنند و کمتر تمایلی به شنیدن سخنان روحانیون دارند از این رو طلبه ها معمولا شاکی از این رویه هستند. مساله دیگر این است که بسیاری از طلبه ها فقط یک شیوه تبلیغی میدانند و آن حاضر بودن منبر و مردمی است که مشتاق فیض از طلبه باشد و در عصر ارتباطات و رقابت اندیشه های مختلف این انتظار طلبه ها بعید است که تحقق پیدا کند.

2- روستاها: فرهنگ مذهبی در روستاها بگونه ای است که ماه رمضان و محرم را بدون داشتن روحانی و طلبه سپری نمیکنند حالا ممکن است ناشی از علاقمندیهای دینی یا تعصبات یا رقابتهای دیگر باشد اما بهر ترتیب زمینه ای را فراهم میکنند تا طلبه ها برای تبلیغ حضور داشته باشند البته انتظارات روستائیان و ذائقه آنها نیز در سالهای اخیر متفاوت شده است طلبه باید صدای خوبی داشته باشد تا با صدای بلند برای آنها روضه بخواند، اگر طلبه بخواهد سال دیگر نیز در آن روستا باشد باید در چارچوب فکری افراد سرشناس روستا رفتارکند تا مورد پسند قرار گیرد بطور مثال در بسیاری از روستاها مردان منتفذ تمایل دارند تا روحانی در منبر زنان روستا را محکوم کند یا درباره حقوق مردان در اختیار کردن چند همسر سخن بگوید، البته بسیاری از طلبه ها زیر بار این مسائل نمیروند اما بهر ترتیب مشکلاتی است که وجود دارد، در سالهای اخیر مخارج زندگی کار را مشکل کرده است چرا که میزبانی طلبه در طول یک ماه بسیار سخت است و برخی ها ترجیح میدهند از نیمه دوم رمضان به تبلیغ بروند تا این مشکلات کمتر باشد و خود طلبه نیز معذب نباشد، از سوی دیگر بسیاری از جوانان روستاها برای کار به شهرها رفته اند و مخاطب کمتری وجود دارد، با همه این بحثها همچنان روستاها از حضور طلبه ها استقبال میکنند و برخی از طلبه ها نیز از شور و حال آنها راضی هستند.

3-حضور در مراکز نظامی: برخی از طلبه ها نیز برای تبلیغ مراکز نظامی را انتخاب میکنند حضور در پادگانهای نظامی ارتش یا سپاه نیز در نوع خود جالب است وجود جوانان بسیاری که اگر طلبه ای روحیه خوبی داشته باشد میتواند در این زمینه تبلیغ موفق باشد برخی از سربازان از حضور طلبه ها بسیار استقبال میکنند برخی از آنها در طول عمر خود حتی یکبار نیز با طلبه ای صحبت نکرده اند یکی از دوستان تعریف میکرد که حمد و سوره سربازان را تصحیح میکرده و میگفت سربازی آمد که مسلمان بود و در منطقه ای بزرگ شده بود که حتی سواد خواندن و نوشتن بلد نبود و بصورت ساده حمد و سوره اش را نمیدانست، بهرترتیب حضور در مراکز نظامی و خصوصا صحبت کردن با سربازهای وظیفه وحضور در آسایشگاه آنان و صحبت چهره به چهره میتواند مفید باشد، البته در صورتی که رنگ و بوی اجبار بگیرد نمیتواند موفقیتی بدنبال داشته باشد.

 تبلیغ در میان کادرهای نظامی چندان جالب نخواهد بود خصوصا آنکه برخی از آنها سن و سالی دارند و آنقدری در کلاسهای عقیدتی نشسته اند که خودشان استادی شده اند، و این را میتوان با حضور در میان پاسدران براحتی مشاهده کرد از شهید محلاتی نقل شده است که زمانی که نماینده امام در سپاه منصوب میشود میگوید من بمیان مجتهدین میروم چرا که هر پاسدار خود را مجتهدی میداند و جالب اینکه این دوستان معمولا میخواهند ببینند طلبه چه میگوید و احیانا اشکالات وی را گوشزد کنند، حضور در پاسگا های نیروی انتظامی نیز حال و هوای خود را دارد، چند نفر از ماموران، یکی از دوستان را حسابی سرکار گذاشته بودند گویا رفیقمان از مبطلات روزه سخن میگفته است و درباره جنابت توضیح داده بود و آنها انواع و اقسام جنابت را با علاقه پرسیده بودند و رفیق ساده ما نیز حسابی موجب تفریح آنها شده بود.

4-حضور در مناطق محروم: برخی از مناطق محروم در کشور وجود داد که هرگز طلبه ای را بخود ندیده است یا راهی به شهر نداشته اند یا اینکه تعداد روستائیان بسیار کم بوده است و کسی رغبت نکرده است به آنجا برود، برخی از طلبه ها در سالیان اخیر با تشکیل گروه های جهادی سعی کرده اند در این مناطق حضور یابنند و در کنار کمکهای مادی و عمران و آبادی در زمینه فرهنگی نیز کوشا باشند، برخی از این مردمان پاک و علاقمند کمترین آگاهی را از مسائل اسلامی دارند، از این رو این تبلیغات نیز میتواند بسیرا مفید باشد البته برخی از این گروه ها بجای تبلیغ اسلام نگاه های خاص ایدئولوژیکی را به این مناطق میبرند که اتفاقا زمینه استضعاف فهنگی را برای انان تامین میکنند، بهر حال گروههایی که خالصانه و بقصد تبلیغ دین به این مناطق میروند کاری خداپسندانه انجام میدهند.

5-حضور در ادارات و کارخانه ها: برخی از ادارات و شرکت ها نیز در ماه رمضان برنامه فرهنگی برای کارمندان و کارگران خود دارند، البته یا بخاطر بخشنامه دولتی است یا بخاطر امتیازی است و کارخانه بدنبال گرفتن آن است و یا آنکه مدیر یا ریس کارخانه دغدغه های فردی دارد، آنچه مشخص است این است که تبلیغ در این محیط ها کمترین اثر را دارد و بهتر است طلبه ها وقت خود را در این مکان ها سپری نکنند، ایجاد دو دستگی در این مکانها و تقویت روحیه ریاکاری حاصل اینگونه حضور است، کارمند یا کارگر علاقمند میتواند شب در مسجد حاضر شود و نسبت به طلبه و روحانی نیز بدبین نشود.

6-حضور در دانشگاه ها و مدارس: البته با توجه به واقع شدن ماه رمضان در تابستان و تعطیلی مراکز آموزشی این نوع تبلیغ چند سال است که تعطیل شده است اما در سالهای پیش برخی از طلبه ها در این مراکز تبلیغ میکردند البته حضور در مراکز دانشگاهی براحتی برای همه طلبه ها مقدور نبود  و تواناییهای خاصی را میطلبید و نهاد نمایندگی مسئول هماهنگی این کار بود، اما حضور در مدارس راهنمایی و دبیرستان برای بسیاری از طلبه ها مقدور بود و گپ زدن با بچه های پرشور و حال و درک دیدگاه های آنها برای طلبه ها بسیار مفید بود و طلبه ها را از توهم برون میکرد.