زنگان-کانون وبلاگ نویسان جوان زنجان

وبلاگ پایگاه قرآنی عترت نوشت

علامه محمد بن فصلعلی شرابیانی معروف به محمد فاضل شربیانی

شیخ محمد بن فضلعلی بن عبدالرحمان بن فضلعلی مشهور به فاضل شربیانی ازمراجع امامیه بود که مرجعیت را پس از میرزای شیرازی بر عهده داشت.

ولادت : 1248 ق . به نقل دیگر ولادت 1245 ق . ( علمای شیعه از کلینی تا خمینی ) .محل ولادت : آذربایجان،شربیان
وفات : 1322 ق . به نقل دیگر وفات 1323 ق . ( اعیان الشیعه ) .محل دفن : نجف
محل تحصیل : شربیان ، تبریز ، نجف
اساتید : حضرات شیخ مرتضی انصاری ،میرزا مهدی قاری، سید حسین کوه کمره ای ، میرزا محمد حسن شیرازی و ...
شاگردان : سید علی قاضی طباطبایی ، سید محمد حجت کوه کمره ای،آیت الله شیخ شعبان دیوشلی گیلانی،علامه سید محمد مولانا،آیت الله فقیه سبزواری،آیت الله شیخ عباسقلی رضوی وآیت الله سید حسن اصفهانی،آیت الله حاج سید یونس اردبیلی و آیت الله شیخ محمد ولی و...

تألیفات :التقریرات / گزارشها،گوشه نگاری بر کتاب المکاسب شیخ انصاری،گوشه نگاری بر کتاب الرسائل شیخ انصاری،رسالهٔ عملیه،شرح معلقات السبع،کتاب بزرگی در اصول فقه،کتاب فی الصلاة،کتاب المتاجر،وسیله النجاة رسالة عملیة،هدایة العباد رساله علمیه و...

در صبحگاه روز جمعه ۱۸ رمضان سال ۱۲۴۸ ه. ق. (و همچنین گفته شده است در سال ۱۲۴۸ یا ۱۲۴۵ه. ق) در شهر شربیان از توابع آذربایجان شرقی متولد و خواندن قرآن و کتابت و صرف و نحو و منطق و معانی و بیان و مقدمات علوم اسلامی را در زادگاه خود آموخت.

او سپس برای ادامه تحصیل به تبریز منتقل و فقه و اصول را نزد کسانی چون میرزا مهدی آقا قاری مجتهد وآقا غفار مجتهد مرندی و میرزا باقرآقا مجتهد یاد گرفت. سپس در سال ۱۲۷۳ ه. ق. به نجف مهاجرت کرد. در آن هنگام، ریاست عامه و مرجعیت تامه با شیخ مرتضی انصاری بود.

فاضل شربیانی و شیخ محمدحسن مامقانی از برجسته ترین شاگردان سید حسین کوه کمری هستند. شربیانی بعد از مرگ کوه کمری به کلاس‌های علامه خوانساری رفت و بعد از مرگ خوانساری در بحث و تدریس مستقل شد.وی در آن حوزه علمی از محضر استادان بزرگی چون شیخ مرتضی انصاری میرزای بزرگ شیرازی وسیدمحمد حسین کوه کَمَره‌ای بهره برد و به رتبة اجتهاد رسید.آیت‌الله فاضل شربیانی، در اصول فقه، استادی کم نظیر بود و در استنباط احکام فقهی، مهارت بسیار داشت. وی همچنین در علوم قرآن و حدیث، از دانش فراوانی برخوردار بود. علامه شربیانی بعد از مرگ میرزا محمد شیرازی از برجسته ترین مجتهدان زمان خود بود.

آثار

علامه فاضل شربیانی در فقه و اصول چندین کتاب را به رشتهٔ تحریر در آورد از جملهٔ آنها:

التقریرات / گزارشها

گوشه نگاری بر کتاب المکاسب شیخ انصاری

گوشه نگاری بر کتاب الرسائل شیخ انصاری

رسالهٔ عملیه

شرح معلقات السبع

کتاب بزرگی در اصول فقه

کتاب فی الصلاة

کتاب المتاجر

وسیله النجاة رسالة عملیة

هدایة العباد رساله علمیه و...

شاگردان

کلاس درس آیت الله فاضل شربیانی در نجف اشرف طراوت خاصی داشت .و عالمان بزرگی را پرورش و تحویل جهان اسلام داد.از شاگردان علامه فاضل شربیانی می توان به

علامه در بیان علما

اشتهار وفات حضرت فاطمه (س) تا عهد علامه فاضل شربیانی مشهور به روایت اربعین بود ولی نظر ایشان قول ۷۵ روز بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) طبق اسناد معتبر است. حجاج در آن زمان از طریق عراق به خانه خدا و مدینه که در آن دوره در دست ال رشید بود می‌رفتند که ال رشید حجاج را غارت و اذیت می‌کردند که علامه فاضل شربیانی حکم تحریم آزار و اذیت حجاج را امضا نمود.

در باره کرامات وی علامه بادی می‌فرمایند در سال ۱۶۵۷ حکومت عراق می‌خواست حرم حضرت علی (ع) را تعمیر نماید که جسد ایت الله فاضل شربیانی پدیدار گشت که در ۱۷ رمضان سال ۱۳۲۲ وفات یافته بودند دیدند به همان نحوی که دفن شده تمام کفن در بدن بدون اینکه چیزی در آن بپوسد در قبر موجود است. در حالی که در آن سال ۳۵ سال از وفات وی می‌گذشت. وچون هوای خارج به کفن رسید تغیر یافت ولی در بدن وی تغیری پدید نیامد. پس کفن را تجدید کرده وقبر شریفش را بنا نمودند.

از علامه طباطبایی نقل شده است: گروهی توطئه کردند و روش عرفانی و الهی و توحیدی مرحوم آخوندملاحسینقلی همدانی را به باد انتقاد گرفته در عریضه‌ای به مرحوم شربیانی نوشتند که ملا حسینقلی همدانی روش صوفیانه در پیش گرفته است. مرحوم فاضل شربیانی نامه را مطالعه فرمود و قلم را برداشته زیر نامه نوشت کاش خداوند مرا مثل آخوند صوفی قرار بدهد. او با مسافرت‌های خود به امام زاده‌های واجب التعظیم شیعیان را متوجه این وظیفه ولایی کرد و با تاکید به تعطیل کردن مغازه‌ها و راه انداختن دسته عزاداری این سنت حسنه را بنا نهاد.

آیت الله بهجت می‌فرمود: ایشان خیلی حلیم بود. اگر به کسی چیزی هم نمی‌داد طرف با رضایت از پیش ایشان می‌رفت. زمانی می‌خواست از کوفه به قصد زیارت کربلا برود طلاب محتاج دور او را گرفتند و ایشان هم هر چه داشت به آن‌ها داد. فقط مقداری برای هزینه راه برای خود برداشت و با ملاطفت به طلاب گفت: اگر خدا برساند باز هم می‌دهم !خادم گفت : (( آقا به این ها خشم کنید تا بروند . )) ایشان فرمود : (( چه کنم خشمم نمی آید ! ))سال‌ها پس از فوت این مجاهد نستوه در ۱۳۵۷ق دولت عراق تصمیم گرفت راه‌هایی را که در اطراف حرم مطهر برای دفن اموات در نظر گرفته شده بود مسدود کند. در این عملیات اجساد تعدادی از علما ظاهر شد و ازآن جمله پیکر شریف آیت الله فاضل شربیانی بود که بعد از ۳۵ سال هیچ تغییری در آن پدید نیامده بود. بار دیگر در ۱۳۸۲ق. هنگام مرمت قبور، جسد مطهر ظاهر شد که در آن وقت شصت سال از رحلت ایشان می‌گذشت و هنوز پیکر مطهرشان سالم مانده بود.

پس از رحلت سید حسین کوه کمره ای ریاست حوزه ی علمیه را بر عهده گرفت اما همواره در فقر می زیست .او با مسافرت های خود به امام زاده های واجب التعظیم ، شیعیان را متوجه این وظیفه ی ولایی کرد و با تأکید به تعطیل کردن مغازه ها و راه انداختن دسته ی عزاداری ، این سنت حسنه را  بنا نهاد.

کرامات و فضائل معظم له

گذشته از سالم ماندن پیکر مطهر این بزرگوار بعد از 30و60سال بعد از دفن ایشان،سخنی را که از یکی از نوادگان ایشان شنیده ام برایتان نقل میکنم.این عزیز میفرمود که از پدربزرگم شنیدم که میگفت همشیره ی حضرت علامه در بستر بیماری بودند و در این بین انار طلب میکردند و ما هم که در انار در خانه مان انار یافت نمیشد در فصلی که انار به بار نمی نشست،برای یافتن انار درمانده شده بودیم.بعد از مدتی که همگی برای یافتن انار برای خواهر آقا به بیرون رفته بودیم،ناامید شده به داخل اتاقی که خانم خوابیده بودند رفتیم و به ایشان عرض کردیم که انار نیافتیم.ایشان گفتند که حضرت علامه به عیادتم آمدند و برای من انار آوردند.همگی حیرت کردیم و فکر کردیم که از تب زیاد هذیان میگوید.ولی گفت آقا رفت و انارها را زیر آن لحاف گذاشت و به همه ی شماها سلام رساند.یکی از برادرانم لحاف را بلند کرد و همگی با تعجب دیدیم که جامی پر از انار زیر لحاف وجود دارد.

وفات

وى افـزون بـر احـاطـه عـلمـى ، در مـکـارم اخـلاق و صـفـات پسندیده و دلسوزى نسبت به بـیـنـوایـان و اکـرام سادات و علویان نجف و کربلا زبانزد بود ،وهمواره مانند مولای خود علی (ع) به کمک آنها می شتافت و با وجود دسترسى به بـیـت المـال ،در فـقر و ساده مى زیست .ایشان پس از وفات آیت الله مـیـرزامـحـمـد حـسـن شـیـرازى ،پـنـاهـگـاه شـیـعـیـان در مسائل دینى و فقهی و پرداخت وجوهات شرعى شد

در زمان علامه فاضل،پادشاهان سلسله ی قاجار حکومت ایران را بر عهده داشتند و پس از شیخ شیرازی،مقلد علامه فاضل شربیانی بودند و ایشان در نزد پادشاهان این سلسله از جایگاه خاصی برخوردار بودند.در زمان ایشان که مصادف با حکومت ناصرالدین شاه ومظفرالدین شاه میشد،دوربین تازه به ایران وارد شده بود و تنها از پادشاه عکس گرفته میشد.ولی ناصرالدین شاه عکاسی را به جانب ایشان روانه داشتند و عکسی از این بزرگوار تهیه شد که از کیفیت پایینی برخوردار بود ولی بنده این عکس رو به صورت ترمیم شده برای شما بزرگواران منتشر کرده ام.

لازم به ذکر است که پس از وفات این بزرگوار،حوزه ی علمیه ای با نام شربیانی در شهرنجف اشرف بنا گردید که هم اکنون هم فعال بوده و تابه حال چندین عالم دینی و مرجع تقلید در این مدرسه، علوم حوزوی را فرا گرفته اند.خاندان فاضلی در شربیان معروف بوده و نوادگان دیگر این بزرگوار در نجف اشرف و مشهد مقدس ساکن میباشند.از جمله علمای شناخته شده از خاندان فاضلی آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالحمید شربیانی(حفظه الله)میباشند که در دوره ی انقلاب،مجاهدت های فراوانی کرده اند و در به راه اندازی تظاهرات 29بهمن تبریز نقش مهمی ایفا کردند و در اوایل تاسیس نظام جمهوری اسلامی به عنوان فرمانده کمیته استان وظیفه ی تامین امنیت استان را بر عهده داشتند.بعد از مدتی از کارهای دولتی دست کشیده و به مشهد مقدس مهاجرت نموده و در آنجا از ائمه جماعت آستان مقدس رضوی گشتند.اکنون هم از مجاوران امام بزرگوار علی بن موسی الرضا(ع) به سر میبرند.

تهیه و تنظیم:

تیم مدیریت پایگاه قرآنی عترت

پایگاه اطلاع رسانی موسسه مهدقرآن و عترت شربیان

پ.ن:منابع:دینیست-عصر ایران-آستان مقدس شاه عبدالعظیم حسنی

پ.ن:از تمامی همشهریان فعال در عرصه ی اینترنت تقاضا دارم این مطلب را بازنشر کنند.

پ.ن:اخیرا مجسمه ی علامه در ورودی شهر تخریب شده و وعده های مسئولین شهر در مورد بازسازی آن عملی در پی نداشته،لذا ما تقاضای ساخت هرچه سریع تر مجسمه را داریم.

پ.ن:از یکی از همشهریان که زائر امام رضا(ع) شده بودند،شنیدم که آیت الله العظمی شیخ عبدالحمید شربیانی در وضعیت جسمانی خوبی به سر نمیبرند که از خدا طلب شفای عاجل برای این عالم را میکنیم و از همشهریان طلب دعا برای ایشان را داریم.

پ.ن:از همشهریان تقاضا دارم که در سالروز وفات ایشان مراسماتی را تدارک ببینند تا جایگاه فراموش شده ی این عالم برای همشهریان یادآوری گردد.