زنگان-کانون وبلاگ نویسان جوان زنجان

 وبلاگ"حماسی"نوشت

طی سال های اخیر رهبر فرزانه و دوراندیش انقلاب اسلامی با آگاهی کامل از تمرکز دشمن بر مقوله اقتصادی و حتی طراحی سناریوی جنگ اقتصادی علیه ملت و کشور ایران، تلاش کردند تا برنامه ها و الگوهای مناسب جهت مقابله با این فشارها ارائه دهند و سازوکارهای آن را تبیین کنند. از همین رو، سال های اخیر را به عناوینی همچون؛ «حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف»، «همت مضاعف و کار مضاعف»، «جهاد اقتصادی» و «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» نام نهادند.

در ماه های اخیر هم با بالا گرفتن شدت تحریم های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی، راهبرد «اقتصاد مقاومتی» از سوی ایشان مطرح شد؛ راهبردی که متناسب با شرایط فعلی اقتصادی کشورمان است و پیش از این، نه تنها در داخل بلکه در هیچ جای دنیا تجربه نشده است. اقتصاد مقاومتی بر خلاف تبلیغات وسیعی که توسط رسانه های استکباری بر ضد آن صورت می گیرد، اقتصادی منزوی، سست و ریاضتی نیست. آقای بودیانو معاون رئیس جمهور اندونزی در حاشیه اجلاس غیرمتعهدها در دیدار با رهبر انقلاب گفت: «من دیدگاه های جنابعالی را درخصوص اقتصاد مقاومتی مطالعه کرده ام و این دیدگاه ها بسیار جالب و جدید است.» اقتصاد مقاومتی، نقطه مقابل اقتصاد وابسته و مصرف گرا قرار می گیرد و سعی در تغییر ساختارهای اقتصادی موجود و بومی سازی آن براساس جهان بینی و اهداف خاص خود دارد تا با یک جهش هدف دار، وابستگی ها را کاهش داده و بر روی مزیت های تولید داخل وخود اتکایی حرکت کند.

اقتصاد مقاومتی ابعاد گوناگونی دارد که باید در جای خود و البته با سرعت مورد بررسی قرار گرفته و وارد فاز عملیاتی شود، اما در این مقاله نگاهی کلی خواهیم داشت به «نقش و جایگاه رسانه ها در تحقق اقتصاد مقاومتی». واقعیت این است که در مقوله تحریم، رسانه ها حتی عقب تر از مردم حرکت می کنند. شاید علتش هم این باشد مردم ایران در طول بیش از سه دهه که از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد، در کنار مواجهه با توطئه های گوناگون دشمنان، همواره طعم تحریم را هم چشیده اند که اوج آن به دوران دفاع مقدس باز می گردد و در همه این مقاطع هم سیاست تحریم نه تنها نتیجه بخش نبوده، بلکه به تعبیر مقام معظم رهبری به فرصت تبدیل شده است. اما در شرایط فعلی که اقتصاد مقاومتی به عنوان راهبرد نظام جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم ها انتخاب می شود، رسانه ها هم باید ضمن بازتعریف سیاست ها و تعیین مأموریت خود در این جبهه جدید اقتصادی به کمک ملت و مسئولان بشتابند و در جهت رسالت تاریخی خود نقش آفرینی کنند. عرصه های زیر می تواند محمل هایی برای این نقش آفرینی باشد:

اقناع فکری و توانمندسازی مدیران اقتصادی،فرهنگی و رسانه ای:

در خصوص فهم اقتصاد مقاومتی به عنوان نیاز ضروری کشور باید اول فرهنگ و نگرش مدیران تغییر کند. به هر حال فرهنگ و باور مسئولان مقدم بر باور مردم است. یعنی اگر بنا باشد مسئولان شعار اقتصاد مقاومتی بدهند ولی خودشان به آن اعتقاد نداشته باشند این طرح به جایی نخواهد رسید. در حال حاضر که اقتصاد مقاومتی مطرح است آیا وزارت‌خانه‌هایی که با این مسئله مرتبط هستند در راستای اقتصاد مقاومتی گام هایی برداشته‌اند؟ چند پروژه‌ی مطالعاتی در مورد اقتصاد مقاومتی در حال انجام است؟ چه طرح و برنامه ای در جهت تداوم و استمرار این امر دارند؟ باید توجه کرد که اقتصاد مقاومتی برنامه‌ای همه‌جانبه است و تمام مردم و مسئولان وظیفه دارند و باید به وظایفشان عمل کنند.

 این جاست که مطبوعات و رسانه‌ها به عنوان دیده بان تیز بین باید مراقبت نمایندومسئولان را به چالش بکشند و وادار به پاسخگویی بر مبنای واقعیت ها بکنند؛ چرا که برخی از دست اندر کاران شاید مترصد فرصتی باشند تا با برخوردهای شعاری و زبانی، اقتصاد مقاومتی را مستمسک بهره برداری های شخصی و گروهی خود قرار دهند. مقام معظم رهبر ی به عنوان بالاترین مقام رسمی کشور هنگامی که موضوعی را مطرح می‌کنند وظیفه‌ی همگان و بخصوص مسئولان است که برای انجام منویات رهبری بصورت تمام و کمال همت نمایند و اگر کسی و یا مجموعه ای در این فرایند سرپیچی کرد باید رسانه ها با ادله پته آن ها را روی آب بریزند تا مردم تکلیف خودشان را با آن ها بدانند.

تقویت روحیه ملی و خودباوری با بهره گیری از اعتقادات دینی و اسلامی:

قدرت های تحریم کننده به مدد رسانه های دیداری، شنیداری، مکتوب و فضای مجازی در صدد تکمیل پروژه تحریم هستند و می کوشند بر روی باور و اراده ملت ایران تأثیر بگذارند، در حالی که مردم ایران را به برکت داشتن غیرت ملی و دینی، به راحتی می‌توان برای رسیدن به افق‌های بالاتر ساماندهی و مقاوم‌سازی کرد. تاریخ سرزمین ما پر است از مثال های متعددی که با حرکت به موقع مردم، بسیاری از ناممکن ها به امری امکان پذیر تبدیل شده است؛ بارزترین نمونه آن در هشت سال دفاع مقدس به ظهور و بروز رسید. در این میان رسانه ها نقش ویژه ای را می توانند در بیان توانمندی های فکری و تولیدی و نقاط قوت کشور برای حفظ و تقویت باور و روحیه ملی ایفا نمایند.

توجه به فرهنگ کار و تبلیغ و ترویج آن:

 فرهنگ کار از دو مفهوم فرهنگ و کار است. از یک طرف با مفهوم فرهنگ مواجه هستیم و از طرف دیگر با مفهوم کار که در قالب این فرهنگ شکل می گیرد، کار می تواند به عنوان انجام وظایفی تعریف شود که متضمن صرف کوشش های جسمی بوده و هدفش تولیدکالاها و خدماتی است که نیازهای انسانی را برآورده می سازد.

روشنگری در افکار عمومی:

در مقابله اقتصادی هم مانند جنگ نظامی دشمن با استفاده از شیوه های عملیات روانی در صدد انتشار شایعات و اخبار خلاف واقع است تا شرایط را بحرانی نشان داده و افکار عمومی را نسبت به پیروزی در این میدان دچار تردید کند. رسانه ها باید با رصد دقیق و به موقع تکنیک های دشمن، فراتر از انتشار صرف اخبار، به بیان واقعیت ها و تبیین آن برای افکار عمومی در عرصه داخلی و بین المللی بپردازند. در کنار این مسئله، رسانه ها باید در زمینه فعالیت های کارگری وارد شده و ضمن بررسی جوانب مختلف کار و نقش رسانه در همیاری به کارگران و تولیدکنندگان، شرایط بحران زایی در محیط های کارگری را به شدت کاهش دهند؛ زیرا همواره یکی از نقشه های دشمنان ایجاد بحران در محیط های کارگری بوده است و در این زمینه هوشیاری و فرهنگ پذیری کارگران سبب شده است که اجازه دخالت به مداخله گران ندهند.

تشویق و ترغیب به مصرف کالاهای داخلی:

همانطور که گفته شد خوداتکایی و توجه به تولید ملی یکی از ضرورت های اقتصاد مقاومتی است که در کنار ارتقای کیفیت محصولات تولیدی داخل که وظیفه بخش صنعت است، رسانه ها هم می توانند با استفاده از قدرت تأثیر خود در تغییر ذائقه ها از مصرف کالای خارجی به داخلی و تقویت اقتصاد ملی نقش ایفا کنند.

نقش سینما و تلویزیون :

رسانه ها و به ویژه سینما و تلویزیون از مهم ترین ابزارهای انتشار و توزیع فرهنگ در جامعه هستند. با عنایت به نقش بسیار بالای تبلیغات در افزایش و یا کاهش اقبال مخاطب نسبت به یک موضوع ،در این خصوص ذکر مثال و مصداق عینی خالی از لطف نخواهد بود. شرکت مک دونالد دارای بزرگترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای فست فود در سراسر دنیا است. این شرکت با فعالیت در ۱۱۹ کشور روزانه دارای ۶۸ میلیون مشتری است. تاریخ آغاز به کار این شرکت به ۱۹۴۰ باز می‌گردد و دفتر مرکزی این شرکت در ایالت ایلینویس ایالات متحده واقع شده است. بر اساس آمار موسسه اینتر‌برند در سال ۲۰۱۱ مک‌دونالد با ارزش سهامی معادل ۳۵۵۹۳ (سی و پنج هزار و پانصد و نود وسه) میلیون دلار و ۶% رشد نسبت به سال ۲۰۱۰ به عنوان ششمین برند تجاری برتر در دنیا شناخته شد.

در سال ۱۹۶۱ مک‌دونالد برای اولین بار نام و لوگوی تجاری خود را که به شکل قوس‌های طلایی Golden Arches)( بود و به نوعی سمبل حرف ام به شمار می‌رفت، ثبت کرد. به عقیده کارشناسان شکل خاص و ترکیب رنگ زرد و قرمز استفاده شده در لوگوی مک‌دونالد خود یکی از دلایل جذب کودکان به سمت این رستوران است. مک‌دونالد دارای بیش از ۳۱ هزار شعبه و یک و نیم میلیون کارمند در سراسر دنیاست. این شرکت که به عنوان نماد کاپیتالیسم آمریکایی در جهان شناخته می‌شود با صرف هزینه های سنگین تبلیغاتی در صدد حفظ موقعیت خود به عنوان رتبه اول در حوزه مواد غذایی است.

با پی بردن به این واقعیت براحتی می توان از ظرفیت بالای رسانه ها استفاده کرد. بنابراین پیشنهاد می نماید: اولا در طراحی دکور برنامه ها، فیلم ها و سریال ها بجای اجناس و وسایل لوکس خارجی، از لوازم ساخت داخل استفاده نمایند که این امر باعث دوری مردم از فرهنگ مصرف و تجمل گرایی و گرایش به ساده زیستی می شود، ثانیا مباحث اقتصاد مقاومتی صرفا در سخنرانی ها، میزگردها و مصاحبه های خسته کننده خلاصه نشود. بلکه از سایر ژانرهای نمایشی نظیر فیلم و سریال نیز بهره گیری و از شعار زدگی در آن ها پرهیز شود.

اجتناب از تبلیغ مستقیم کالاهای خارجی:

 رسانه های دیداری و شنیداری و مکتوب در پخش پیام های بازرگانی تا انجا که می توانند از تبلیغ مستقیم کالاهای خارجی اجتناب نمایند مگر اینکه مشابه آن در داخل کشور تولید نشود.

تدوین استراتژی برای ارتقای دانایی مردم در باره اقتصاد مقاومتی:

شاید بتوان گفت که هیچ ایرانی‌ای وجود ندارد که علی‌رغم ضعف اعتقادات دینی، کشورش را دوست نداشته و اعتقادی به اقتصاد مقاومتی نداشته باشد. اما عموم مردم، وظایف خود را نمی‌دانند. رسانه ها بایستی با کمک نهادهای پژوهشی برای شناساندن ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی و ارتقای دانایی مردم به فراخور سطح معلومات و حوزه کاری گروههای هدف استراتژی های لازم تدوین و تبیین کنند. دراین استراتژی چه پیامی باید به مسئولین داده شود؟ چه پیامی برای حوزه‌های علمیه باید طراحی گردد؟ به دانشگاه‌ها چه پیامی باید داده شود؟ نقش بازاریان، تولید کنندگان، کارگران، زنان خانه دار، کارمندان و... چه خواهد بود؟

 بایستی از ارایه کارکرد فله ای و بی هدف در تولید برنامه های صرفا وقت پرکنی برای دادن گزارش به رده های بالاتر اجتناب شود.

پژوهش و تحقیق مبنای کار رسانه ها:

پیشنهاد می شود اولا رسانه ها برنامه ها و تولیدات خودشان را مبتنی بر پژوهش و تحقیق نمایند. ثانیا استفاده از اساتید مبرز و صاحب نام و متعهد دانشگاهی در این خصوص بسیار موثر خواهد بود. بنابراین دعوت از افراد ضعیف و یا کم مایه به عنوان کارشناس می تواند بحث اقتصاد مقاومتی را به انحراف کشیده و آن را لوث کند.

اقتصاد مقاومتی راهبرد همیشگی:

قاعدتاً تا زمانی‌که دشمن داریم، اقتصاد مقاومتی هم لازم داریم؛ حتی اگر دشمن هم نداشته باشیم، رقیب در منافع داریم. ترک اقتصاد مقاومتی مانند این است که انسان تمامی دستگاه‌های ایمنی و امنیتی خود را به کنار بگذارد و از آن استفاده نکند. از این رو، همواره نیازمندیم که نوعی واکسیناسیون را نسبت به توانمندی‌های آینده به جامعه تزریق کنیم تا در مقابل حوادث خود را مصون‌ نماییم؛ به تعبیری شاید بتوان گفت اقتصاد مقاومتی یک نوع «اقتصاد صیانتی» نیز هست؛ اما قاعدتاً استراتژی‌ها، مدل‌ها و شکل‌های آن متناسب با زمان تغییر می‌کند؛ به طوری که به عنوان مثال اقتصاد مقاومتی را می‌توان تعبیر دیگری از اقتصاد عدالت محور و اقتصاد جهادی دانست که قاعدتاً مبانی آن باید با همان آموزه‌های اسلامی منطبق باشد.

با مد نظر قرار دادن این راهبرد، برنامه ریزی برای تشکیل دبیرخانه و برگزاری جشنواره های دائمی در خصوص بهترین طرح ها و ایده های عملیاتی با محوریت مراکز دانشگاهی و پژوهشی و تولیدی و تبلیغ آن در رسانه ها به عنوان طرحی نو و ماندگار در نظام اسلامی ضروری است. دفاع مقدس با حضور مردم اداره شد. امام خمینی (ره) به مردم و جوانان اعتماد کرد ،آن ها را به داخل گود کشاند و با استفاده از این روش مسئولان کشور در یک نبرد نامتقارن سیاسی، اقتصادی و نظامی، موفق شدند دشمن را وادار به عقب نشینی نمایند.

با توجه به تاکید کارشناسان اقتصادی بر تاثیرگذاری بیشتر اقتصاد خرد در قیاس با اقتصاد کلان در اقتصاد کشور ما حمایت های قانونی لازم با واقع بینی در این امر، مسئولان کشور به ویژه نمایندگان مجلس با تهیه، تصویب و اصلاح برخی قوانین، راه را برای حضور مردم در تقویت بنیه های اقتصادی کمک نمایند.

در کنار توجه کردن به عرصه تولیدات کلان، به راه اندازی کارگاه ها و تولیدات خرد خانگی اهمیت داده شود. بخش اعظمی از زنان خانه دار را با سازماندهی و حمایتهای مادی و معنوی پای کار آورد. همان طور که مشاغلی مانند قالی بافی از تولید در خانه و کارگاه های کوچک منشاء درآمد ملی و ارزآوری می باشند به نظر می رسد سایر مشاغل خانگی نیز در تولید ملی حرفی برای گفتن دارند. اگرچه در سال های اخیر اعطای وام خوداشتغالی و گسترش کار و کسب خانگی رواج یافته است ولی باید بنگاه های کوچک و متوسط باید با روش چینی ها توانمندسازی شود.

می توان با ایجاد امکانات و بسترهای لازم در بخش های مختلف سرمایه گذاری، واحدهای تامین کننده مواد اولیه و سایر واحدهای یک بنگاه اقتصادی که قابلیت فعالیت در منازل را دارند به مشاغل خانگی سپرد و این امر باعث می شود از هزینه های زیاد ایجاد شغل و تداوم کار طرح های خوداشتغالی جلوگیری شده و از امکانات و نیروی انسانی بالقوه در منازل بهره برداری بهینه صورت گیرد. با پیوند سرمایه گذاری کلان و مشاغل خانگی، توسعه کشور سرعت می گیرد و این موضوع در کشورهایی نظیر چین و آلمان نیز انجام شده است.

خاتمه کلام:

اقتصاد مقاومتی رسانه ای هوشیار، آگاه، بیدار و منعطف می خواهد. اقتصاد مقاومتی رسانه ای همجنس خودش می خواهد تا برای تاثیر گذاری لازم محورهای مربوط به اقتصاد مقاومتی را مد نظر قرار داده، به عبارتی تبدیل به رسانه ای پیشرو و تهاجمی بشود. آگاه سازی و قدرت اقناع افکار عمومی به دست رسانه پیشرو و مهاجم می تواند انجام شود. و الّا رسانه ای که منفعل،زمینگیر و در پس کلیشه بماند،رقیب در میدان عمل و کارزار نخواهد بود. امروز در میدان جنگ نرم و جنگ رسانه ای، رسانه هایی موفقند که یک سر و گردن بالاتر از سایرین قرار بگیرند و قدرت خود را به رخ دیگران بکشند.

منبع:  http://www.ahrabnews.com/vdci.5a3ct1avqbc2t.html