زنگان-کانون وبلاگ نویسان جوان زنجان

وبلاگ"حماسی"نوشت

پرهیز از راکد گذاشتن اموال

از عوامل رکود اقتصادی، بی‏کار نگه‏داشتن ثروت و دارایی است. بی‏گمان، سرمایه برای اقتصاد، مانند خون برای بدن انسان است. همان‏گونه که رشد و شادابی بدن در گرو جریان خون در آن است، رشد و شکوفایی و شادابی اقتصادی نیز در گرو جریان داشتن پول و دارایی افراد در پیکره اقتصاد کشور است. حکمت اصلی هشدار قرآن به کسانی که انبوهی از زر و سیم را در خانه‏ها ذخیره کرده‏اند و آن را وارد شریان‏های اقتصادی کشور نمی‏کنند، در اثرگذاری منفی این زراندوزی‏ها در ایجاد اختلال در اقتصاد کشور و دامن زدن به شکاف طبقاتی نهفته است.

از دیدگاه امام صادق علیه السلام بی‏کار نگه‏داشتن اموال، زمینه‏ساز تباهی و از بین رفتن آن است. شخصی به نام ابان بن عثمان می‏گوید: امام صادق علیه السلام مرا خواست و فرمود: «آیا فلانی زمینش را فروخت؟» گفتم: آری. فرمود: «در تورات نوشته است هر کس زمین و آبش (قنات، چاه و مانند آن) را بفروشد و پول خود را در خرید زمین و آب مصرف نکند، آن پول از بین خواهد رفت». (1)

آن حضرت در حدیثی دیگر فرمود: «آدمی پس از خود، چیزی بر جا نمی‏گذارد که برای او سخت‏تر از مال بی‏کار باشد». از آن حضرت پرسیدند: مال بی‏کار چیست؟ فرمود: «یعنی اینکه آن مال را در درون دیوار خانه یا باغ، یا هر جای دیگر پنهان کند و آن را به کار نبرد». (2)

در حدیثی از امام موسی بن جعفر علیه السلام در این باره آمده است که فرمود: «همانا زمین برای خداوند عزّ و جل است که خداوند آن را روزیِ بندگانش قرار داد. پس هر که زمینی را به مدت سه سال بدون هیچ علتی معطل بگذارد و از آن استفاده‏ای نکند، باید از دست او خارج شود و به غیر او واگذار شود». (3)

«اسلام اندوختن پول را غیرمجاز شمرده است؛ بدین سان که مالیات زکات را بر پول راکد، به طوری که هر سال تکرار می‏شود، وضع کرده است. به همین علت است که قرآن اندوختن طلا و نقره را جنایتی می‏داند که به آن، وعده دوزخ داده است. در آنجا که فرمود: کسانی که زر و سیم را گنجینه می‏کنند و آن را در راه خدا هزینه نمی‏کنند، ایشان را از عذابی دردناک خبر ده. روزی که آن [گنجینه] را در آتش دوزخ بدارند و پیشانی و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ کنند [و گویند:] این است آنچه برای خود اندوختید. پس [کیفر] آنچه را می‏اندوختید، بچشید. (بقره: 34 و 35) (4)

«متأسفانه از آن هنگام که عصر سرمایه‏داری آغاز شد، پول‏ها برای رباخواری به بانک‏ها سرازیر گردید، و بدین سان به جای تولید، سبب تمرکز ثروت گردید، و از این رهگذر سرمایه‏های بسیاری از صحنه تولید خارج شد و در بانک‏ها انباشته گردید. بانک‏داران نیز پول‏های اندوخته شده افراد مختلف را از راه فریب آنان به سود سالیانه ـ که مشتریان بانک به علت به حساب گذاشتن پول خویش و راکد گذاشتن آن در بانک، دریافت می‏کردند ـ جذب می‏کردند، و به جای آنکه این ثروت‏ها در راه تولید صحیح در جریان بیفتد، در صندوق بانک‏ها انباشه می‏شد. بر اساس همین انباشته شدن ثروت‏ها بود که بانک‏های بزرگ و مراکز شگفت‏انگیزی به وجود آمدند؛ بدان سان که بر مقررات مالی و ثروت کشور چیره گردیدند و از این رهگذر، همه جلوه‏های توازن حیارت اقتصادی بر هم زده شد». (5)

پی نوشت ها:

1- حر عاملی، محمد بن حسن،1391 ق. وسائل الشیعه، بیروت.دار احیاء التراث العربی،جلد 7، صفحه 70

2- همان، صفحه 69

3- کلینی. 1365. کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.جلد 5، صفحه 297

4- صدر، سید محمدباقر. 1349. اقتصادنا. ترجمه ع. اسپهبدی. تهران: مؤسسه انتشارات اسلامی ـ انتشارات برهان.جلد یک، صفحه 455

5- همان، صفحه  454