زنگان-کانون وبلاگ نویسان جوان زنجان

وبلاگ نامه های حوزوی نوشت

با آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه، انتخاب استاد مناسب دغدغه ای است که ذهن اکثر طلاب را بخود جلب می کند، انتخاب استادی که بتوان یک سال را از محضرش کسب علم و اخلاق کرد اما براستی چگونه می توانیم استاد مناسبی پیدا کنیم؟

هرکسی شرایط خود را در نظر بگیرد: مهمترین نکته در انتخاب استاد این است که هرکس باید شرایط خود را در نظر داشته باشد و خود را با دیگران مقایسه نکند، بطور مثال ممکن است یک طلبه دوست داشته باشد استاد یک مطلب را چندبار تکرار کند از این رو باید استادی را انتخاب کند که واجد چنین خصوصیتی است این درحالی است که ممکن است دیگران استادی را ترجیح دهند که کمتر تکرار می کند یا ممکن است طلبه ای با توجه به وضعیت علمی خود استادی را انتخاب کند که مسائل را دقیق تر تدریس میکند و این مستلزم وقت گذاری بیشتر از سوی طلبه است در اینصورت طلبه هایی باید در این درس حاضر شوند که دوس دارند درس را عمیق تر بخوانند، برخی از اساتید درس را خارج از کتاب مطرح میکنند و کمتر با کتاب تطبیق میدهند از این رو کسی که ادبیات ضعیفی دارد نمی تواند در این کلاس شرکت کند چه آنکه ممکن است بعد از کلاس در تطبیق درس ناتوان باشد. برخی از اساتید به سوالات کمتر پاسخ می دهند طبیعی است که کسی که دوس دارد درس را بصورت کارگاهی بخواند نمیتواند در این کلاس شرکت کند پس بصورت خلاصه هر طلبه ای باید شرایط خود را در نظر داشته باشد و با توجه به وضعیت خود استاد را انتخاب کند.

قوت اساتید نسبی است: معمولا اساتید نقاط قوت و نقط ضعفی در تدریس دارند از این رو باید نقاطی را که برای خود مهم می داند بسنجد و بصورت نسبی یک استاد را با توجه به شرایط خود انتخاب کند مثلا ممکن است استادی تسط بسیار خوبی به درس داشته باشد اما قدرت بیان کمتری داشته باشد، استادی نظرات مختلف را در درس ارائه دهد و استادی دیگر به متن کتاب بسنده کند، استادی کاملا بصورت سنتی تدریس کند و استادی دیگر از امکانات جدید برای تدریس استفاده کند، استادی به سوالات طلبه ها پاسخ دهد و استادی دیگر وقتی برای طلبه ها در نظر نگیرد، استادی با تک تک طلاب ارتباط برقرار کند و استاد دیگر کمترین وقتی را به طلاب اختصاص ندهد، استادی نکته های اخلاقی بیان کند و استاد دیگر خارج از چارچوب درس نکته ای را ذکر نکند، استادی جزوه ای نیز به طلاب ارائه کند و استاد دیگر این کار را انجام ندهد، خلاصه اینکه قوت اساتید نسبی است و هر طلبه با توجه به شرایط خود و نقاط قوت و ضعف استاد باید دست به انتخاب بزند.

از دیگران مشورت بگیریم: طلبه هایی که سابقه بیشتری دارند برای انتخاب استاد با مشکل کمتری مواجه هستند اما طلاب تازه وارد به قم معمولا با این مشکل مواجه هستند از این رو بهتر است با طلاب قدیمی مشورت داشته باشند یا اینکه می توانند از طلبه های همشهری خود سوال کنند، البته طبیعی است بعد از مشورت حضور چند جلسه ای در کلاس نیز می تواند کمک کند تا طلبه بداند که آیا می تواند درس را با این استاد بخواند یا نه.

استادی که منظم باشد: تعطیلات حوزه در طول سال بسیار زیاد است و برخی از دروس حتی صد جلسه نیز تشکیل نمیشوند حال اگر قرار باشد یک استاد یکبار به حج برود و یکبار هم به کربلا برود و چند سفر تبلیغی و مسافرت خارج از کشور داشته باشد چیزی برای طلبه نخواهد ماند حال حساب کنید استادی در کنار این سفرها قرار باشد چند دقیقه ای نیز دیر در درس شرکت کند و از سوی دیگر چند دقیقه نیز زودتر درس را تعطیل کند چیزی برای طلبه نخواهد ماند، نظم استاد را میتوان از طلبه های قدیمی تر پرسید.

استادی که بتوانیم ارتباط بگیریم: شاید انسان استدلالی برای این نداشته باشد و بیشتر به یک حس شباهت دارد اینکه در درس استادی می نشینی و احساس خوبی نداری یا شخصیت او را باید و شاید قبول نداری و ممکن است در درس استادی بنشینی و حس خوبی داشته باشی، قبول داشتن و نداشتن استاد در یادگیری درس بسیار مهم است  طلبه اگر در درس استادی حاضر شود که او را قبول ندارد در میانه راه درس او را ترک خواهد کرد و احتمالا چیز زیادی نیز از او نخواهد آموخت پس در درس استادی شرکت کنیم که او را نصف و نیمه قبول داشته باشیم.

به تعداد شاگردان توجه نداشته باشیم: برخی از طلبه های تازه وارد هنگامی که تعداد شاگردان یک استاد را مشاهده میکنند آن را نشانه قوی بودن استاد در نظر می گیرند و در ان درس شرکت می کنند البته باید گفت که چنین مساله ای می تواند درست باشد اما همه چیز تعداد شاگردان نیست چه بسا اساتیدی که تعداد شاگردان کمتری دارند و تدریس خوبی هم انجام میدهند اما بسبب نداشتن شهرت سیاسی یا انتساب به برخی از بزرگان غریبانه تدریس میکنند. نکته دیگر اینکه تجربه نشان داده است که در طول چند سال ممکن است مورد اقبال بهتری قرار گیرند مثلا استادی که در عرض چند سال تعداد شاگردانش به صد میرسد اما در ابتدا بخاطر نداشتن شهرت با چند شاگرد سر می کند.

حضور هم هم بحث و دوستان در درس یک استاد: حضور با هم مباحثه ای در درس یک استاد بسیار مهم است چه آنکه هماهنگی در بحث را بدنبال دارد و همین مساله باعث می شود بحث ادامه داشته باشد. از سوی دیگر حضور چند نفر دوست در یک درس نیز از آن جهت مهم است که نفس دیدار دوستان در ان درس میتواند مشوقی برای حضور منظم در درس باشد خصوصا اگر آن دوستان صمیمتی باهم داشته باشند، بارها دیده شده است که عدم حضور یکی از دوستان در درس توسط دوستان دیگر پیگیری میشود و همین مسائل می تواند کمکی برای حضور منظم در درس باشد خصوصا آنکه در دروس آزاد حوزه حضور و غیاب منظمی نیز وجود ندارد و کنترل دوستانه میتواند از قویترین کنترل ها و مشوق ها برای حضور در درس باشد.

کلاس اساتید مشهور: برخی از اساتید شهرت سیاسی دارند و اکثرا تصاویر آنها از تلویزیون یا روزنامه ها و مجلات منتشر میشود و همین مساله باعث می شود برخی از طلاب تازه وارد به کلاسهای این اساتید هجوم ببرند و البته کلاس این اساتید بعد از مدتی تعادل پیدا میکند و برخی از طلاب این کلاس ها را ترک میکنند، باید توجه داشت که ممکن است شهرت استادی ارتباطی با درس گفتن او نداشته باشد و البته ممکن است تدریس او قوی هم باشد منظور آنکه مشهور بودن یک استاد لزوما بمعنای باسواد بودن او نیست.

این مطلب در شماره شانزده مجله حاشیه منتشر شده است.